Jamanaw dɛmɛ fɔlɔ kamiyɔnw sera Gaza mara la, kɛlɛ ye min tiɲɛ, ka bɔ Misira sibiridon, ka hadamadenya dɛmɛ lase Palestine mara la, min bɛ Hamas ka fanga kɔrɔ, n’o bɛ tɔɔrɔ la, ONU ɲɛmɔgɔ ye min wele ko “sugo juguba”. Israɛl ye layidu ta ko a bɛna Hamas tiɲɛ, silamɛya kɛlɛcɛw ka binkanni min kɛra ka tɛmɛn binkanni tɔw bɛɛ kan jamana tariku kɔnɔ, Octobre tile 7. Hamas kɛlɛcɛw ye mɔgɔ 1400 faga, u fanba ye duugudenw ye minnu fagara marifa cilen na, ka u farikolo tigɛ walima ka u jeni fo ka sa binkanni nin tile fɔlɔ la, ka mɔgɔ 200 ni kɔ minɛ jɔnya la, Israɛl jamana ɲɛmɔgɔw ka fɔ la. Israɛl ko Hamas kɛlɛcɛ 1500 ɲɔgɔnna fagara kɛlɛw la sanni a ka sɔrɔdasikulu ka se ka binkanni kɛ yɔrɔ min na kokura. Israel ye a ka waleɲumandɔn kɛ ni sanfe muguba ye Gaza kan min ye mɔgɔ ba caman faga ani ka dumuni, ji, kuran ani sɛnɛfɛnw tigɛ ka taa jamanaden caman bɛ min kɔnɔ ani min datugulen don kabini tuma jan, mɔgɔ miliyɔn 2,4 bɛ min kɔnɔ, o ye siran bila hadamadenya balawu dɔ la. AFP kunnafonidilaw ye sibiridon kamiyɔn 20 ye ka bɔ Egypte kalo bilenman na-croissant rouge-, n’o ka baara ye ka dɛmɛ lase ka bɔ ONU ka baarakɛda suguya caman na, olu tɛmɛna Rafah dankan sira fɛ ka bɔ Egypte ka don Gaza. Tɛmɛsira in -- kelen min bɛ don Gaza kɔnɔ, Israɛl tun tɛ min mara. o datugulen don tugun bolimafen baw- kamiyɔnw- tɛmɛnen kɔfɛ. Bolimafen baw ninnu tùn bɛ ka tile caman kɛ Egypte fàn fɛ, Israɛl sɔnna k'a to dɛmɛ ka dòn a ka jɛɲɔgɔnba Ameriki ka ɲinini dɔ kɔ fɛ. ONU ka hadamadenya ɲɛmɔgɔba Martin Griffiths y’a Jira ko nin taama nin “man kan ka kɛ laban ye” wa ko o lase in bɛna “cɛsiri sabatilen dɔ daminɛ walasa ka fɛn nafamaw di” Gaza. ONU ɲɛmaa Antonio Guterres ye lasɔmini kɛ jumadon ko dɛmɛ in ye "danfara ye ɲɛnamaya ni saya cɛ" Gaza jamanaden caman bolo, minnu ka ca ni miliyɔn kelen ye, olu bɔra u ka yɔrɔw la. Dɛmɛ "caman wɛrɛ" ka kan ka ci, a y'o fɔ hɛrɛ lajɛba dɔ la Egypte kan sibiridon. - 'Dimi bɛ girin' - . Israɛl ka sɔrɔdasi wilikajo min kɛra Hamas kama, o ye dugu bolofara bɛɛ lajɛlen kɛ kelen ye Gaza, ka Palestinikaw 4300 ni kɔ faga, u fanba ye duugudenw ye, ka kɛɲɛ ni Hamas ka kɛnɛya minisiriso ka fɔ ye. Israɛl sɔrɔdasiw lajɛlen bɛ Gaza dankan na ka kɔn dugukolo binkanni makɔnɔnen ɲɛ, faamaw ye layidu ta ko a bɛna daminɛ "sɔɔni". Duniya jamanaw ka gɛlɛyaw bɛ ka bonya ka taa a fɛ, Egypte jamanakuntigi Abdel Fattah al-Sisi tun bɛ ka hɛrɛ lajɛba dɔ kɛ Caire sibiridon, marabolo ni tilebin jamana ɲɛmaa dɔw tun bɛ kɛnɛ kan. "Waati sera ka wale kɛ walasa ka nin sugo jugu in ban", Guterres y'o fɔ lajɛba nin na, k'a wele ko "adamadenw ka marifaci dabila". Mara nin "bɛ ka girin dimi fɛ ani sen kelen ka bɔ farakurun in na", a y'a fara a kan. Egypte, tariku la, min ye Hamas ni Israɛl cɛ cɛsiribaa ŋana ye, o ye "kunnafoni" ɲini, wa a ye wele bila ka hɛrɛ kumaɲɔgɔnyaw daminɛ kokura, minnu tun jɔlen bɛ kabini tuma jan. Nka cidenjuru cɛsiri minnu kɛra walasa ka fariyakow ban, olu ma ɲɛtaa caman sɔrɔ, Israɛl n’a jugu Iran, n’o ye Hamas ni marifatigi kulu wɛrɛw dɛmɛbaga ye, olu dɔw ye minnu ma sɔrɔ Caire kumaɲɔgɔnya la.
Ani AFP